CLB 2N: VU TRU (Phần 2)

Trong phần 1 bằng những con số và những hình ảnh cụ thể chúng ta đã thấy vũ trụ, các thiên hà (trong đó có dải Ngân hà của chúng ta) và các thiên thể trong vũ trụ vô cùng to lớn. Trong phần 2 này chúng ta tìm hiểu them về dải Ngân hà, cơ cấu của vũ trụ, và chủ yếu là thưởng thức vẻ đẹp và sự phong phú của vũ trụ.

1. Dải Ngân hà

         Dải Ngân hà, tiếng Anh là Milky Way, tiếng Nga -  Млечный путь,  cả hai thứ tiếng đều có nghĩa là Con Đường Sữa. Những từ này xuất phát từ thuật ngữ Hy Lạp là galaxias (vòng sữa) để chỉ thiên hà của chúng ta (nơi có Trái đất) theo hình dáng của nó trên bầu trời. Theo thần thoại Hy Lạp, thần Zeus đã đặt con trai mới sinh của mình, tên là Hercules, với một người phụ nữ bình thường lên trên bầu vú của vợ là Hera khi bà đang ngủ, nhờ thế cậu bé bú được dòng sữa thần thánh của Nữ thần và trở thành bất tử. Hera thức dậy, nhận thấy đứa bé không phải con của mình, đã đẩy nó ra và một dòng sữa từ bầu ngực phun lên bầu trời đêm, biến thành Vòng Sữa.

Chùm ảnh dưới đây cho chúng ta thấy dải Ngân hà đẹp như thế nào trên bầu trời vào những đêm không trăng, ở những nơi xa ánh đèn của các thành phố (ảnh được một người Úc yêu thiên văn chụp vào những đêm trời đep, không trăng từ miền cực nam châu Úc) :

Dải Ngân hà dần dần xuât hiện trên bầu trời Tekhat (Mỹ):

         Hình ảnh 3D của dải Ngân hà:

Tham khảo: Dải Ngân hà có hình dạng như một cái đĩa khổng lồ, với đường kính gần 100.000 năm ánh sang (một năm ánh sáng bằng gần  9500 tỷ km), chiều dày trung bình là 1000, chỗ lồi ra là 3000 năm ánh sáng. Trong dải Ngân hà có hơn 200 tỷ ngôi sao và những đám mây (thiên vân) khổng lồ chứa khí và bụi. Từ những đám mây này vẫn đang hình thành và tách ra những ngôi sao mới.  

Mặt trời và Trái đất của chúng ta ở ngoài rìa dải Ngân hà, cách trung tâm khoảng 30.000 năm ánh sáng. Chính vì ở xa trung tâm và ở một nơi “yên tĩnh” lý tưởng nên mới có sự sống trên Trái đất này. Càng vào gần trung tâm mật độ sao càng dày đặc và kích cỡ các ngôi sao càng lớn.

2. Sơ qua về cơ cấu của vũ trụ.

Vũ trụ quan sát được hiện nay là khoảng không gian vô cùng rộng lớn, chứa hơn 80 tỷ thiên hà. Dải Ngân hà của chúng ta là một trong những thiên hà đó. Song các thiên hà không trải đều khắp nơi trong vũ trụ, mà được nhóm lại trong các nhóm “địa phương”, rồi các quần thiên hà và siêu quần thiên hà. This dụ, dải Ngân hà, thiên hà Andromeda, thiên hà Tam giác  cùng với khoảng 50 thiên hà nhỏ khác tạo thành một nhóm “địa phương” nơi chúng ta đang“cư trú".

Tham khảo: (về thiên hà, số các thiên hà và số sao chứa trong các thiên hà và trong vũ trụ quan sát được):

 Đường kính của một thoên hà điển hình là 30 nghìn năm ánh sáng, và khoảng cách điển hình giữa hai thiên hà lân cận là 3 triệu năm ánh sáng. Thí dụ, Thiên hà của chúng ta có đường kính khoảng 100 nghìn năm ánh sáng, và thiên hà gần nhất Anđromea cách chúng ta khoảng 2,5 triệu năm ánh sáng.

Những thiên hà điển hình bao gồm từ những thiên hà lùn với chỉ khoảng 10 triệu sao tới những thiên hà kềnh với một nghìn tỷ sao, tất cả quay xung quanh khối tâm của thiên hà.

Như vậy từ những con số trên, ước tính có khoảng một nghìn tỷ tỷ sao (1 với 21 số 0). Số thiên hà theo quan sát của kính viễn vọng không gian Hubble (Hubble Deep Field) có thể lớn hơn 80 tỷ, và số ngôi sao trong vũ trụ quan sát được có thể lên tới 300 nghìn tỷ tỷ (3 với 23 số 0)!

Dươi đây là một số hình ảnh các thiên hà trong vũ trụ:

Và đây là môt thiên vân (đám mây chứa bui và khí) trong vũ trụ:

3. Vẻ đep của dải Ngân hà và vũ trụ

Mời các bạn du hành vào vũ trụ để thưởng thức vẻ đẹp dải Ngan hà và của vũ trụ qua các video sau đây:

- Vẻ đẹp của dải Ngân hà và vũ trụ qua kính nh viễn vọng không gian Hubble (Hubble Deep Field):

 

-         Du hành vào vũ trụ (qua kính viễn vọng Hubble:)):

 

               Đến đây tạm chia tay với các bạn. Chuyện kể về vũ trụ coi như kết thúc, sau này nếu thích thì chúng ta chỉ “nhìn” những cảnh đẹp trong vũ trụ, và “nghe” những bản “nhạc vũ trụ” đi kèm. Hẹn gặp lại!.